Onze depot beheerder vertelt
Marieke Luchtmeijer is depot beheerder bij het Zeeuws Fruit Museum. De afgelopen jaren is er gewerkt aan het openstellen van het depot. Tijd voor een verdiepend interview.
Marieke, jullie hebben hard gewerkt aan het openstellen van het depot. Maar eerst de vraag: “Wat is eigenlijk een depot?”
Een depot is de plek in het museum waar de objecten die niet in de museumzalen staan bewaard worden. Een belangrijke taak van het museum is het bewaren van materieel erfgoed zodat ook toekomstige generaties ernaar kunnen kijken en ervan kunnen leren.
Heeft elk museum een depot?
De meeste musea hebben een depot. De collectie is bijna altijd groter dan de stukken die in de museumzalen getoond worden. Een deel van een collectie wordt soms gebruikt bij wisselexposities, uitgeleend aan andere musea of gebruikt voor onderzoek. De overige stukken worden opgeslagen in een depot.
Krijgt niemand ooit de items te zien die in een depot opgeslagen liggen?
Soms zijn objecten te zien wanneer ze gebruikt worden in een wisselexpositie. Dat is een expositie over een specifiek onderwerp waarin stukken getoond worden die niet in de vaste tentoonstelling in het museum staan. Stukken worden soms ook uitgeleend aan andere musea. Het komt soms ook voor dat iemand onderzoek doet naar objecten in de collectie. Ook dan worden er stukken uit het depot gehaald. Maar voor de meeste musea geld dat er in het depot ook een hoop objecten bewaard worden die nooit te zien zijn.
En wat is dan een open depot?
Een open depot is een depot waar de bezoekers van het museum mogen komen om de objecten te bekijken. De objecten die niet in de vaste tentoonstelling staan kunnen hier toch bekeken worden.
Mag je overal in het depot aankomen?
Je mag niet aan de objecten komen. Door aanraking kunnen de objecten beschadigd raken.
Bijvoorbeeld door huidvet kunnen er vlekken ontstaan op metalen. Of wanneer een object niet op de juiste wijze wordt opgetild, bijvoorbeeld aan een zwak onderdeel, dan kan er schade ontstaan. Ook hebben alle objecten in het depot een vaste plek zodat ze altijd terug te vinden zijn. Wanneer objecten opgetild worden kan het zijn dat ze op een verkeerde plek teruggezet worden en ze daardoor niet meer te vinden zijn.
Je mag dus niks in het depot aanraken. Hoe zorg je er verder voor dat de items in het open depot goed geconserveerd blijven?
Door te letten op het klimaat, zorgen dat de juiste temperatuur en Relatieve vochtigheid behouden blijft. Door de objecten zo min mogelijk te hanteren (aan te raken). Door te zorgen dat objecten die lichtgevoelig zijn niet in het licht komen en door het depot schoon te houden.
Hoe bepaal je eigenlijk wat er in de museumzalen van een museum wordt getoond en wat er in het depot terechtkomt?
Dat is afhankelijk van het verhaal dat je wilt vertellen in het museum. Elk museum wil iets overbrengen aan zijn bezoekers. Als een object past in dat verhaal en iets toevoegt aan het verhaal dan kan het een plaats krijgen in de toonzalen.
Als iemand iets aanbiedt voor in het museum, gebruik je dat dan altijd? Wie bepaalt wat toegelaten wordt?
Wanneer iets aangeboden wordt aan het museum wordt er gekeken of het object past binnen het verzamelbeleid van het museum (het onderwerp) Ook wordt er gekeken of zich al dergelijke objecten in de collectie bevinden, want het is niet nodig om 10 dezelfde objecten te hebben in de collectie. Daarnaast wordt er gekeken naar de staat van het object. Dus we kijken naar wat het bijdraagt, of we het al hebben en of het mooi genoeg is om te exposeren.
Als je iets niet aanneemt voor de collectie, wat gebeurt er dan mee?
Degene die het aanbiedt kan het ergens anders naartoe brengen of verkopen. Soms nemen we objecten aan onder de noemer studieobject. Het object wordt dan niet in de collectie opgenomen maar kan gebruikt worden voor educatie of onderzoek.
Mag je ook items die in het depot liggen weggooien?
Nee, dat mag niet. Het wegdoen van objecten uit een collectie heet met een mooi woord ontzamelen, het tegenovergesteld van verzamelen. Het ontzamelen van collectie is aan strenge regels gebonden. Om te voorkomen dat er belangrijk erfgoed verdwijnt moet je als museum een stappenplan doorlopen om tot afstoting van een object te komen. Alles wat weggegooid wordt gaat voor altijd verloren en dat willen we hiermee voorkomen.
Wat doe je als er iets stuk is? Hoe worden items gerestaureerd?
Restauratie dient door een professionele restaurator te gebeuren, dit kost geld. Omdat de meeste musea weinig geld hebben wordt er niet of nauwelijks gerestaureerd. Wanneer dus iets stuk is blijft dit meestal ook zo. Als het dan toch een toegevoegde waarde voor het museum heeft wordt het in die staat getoond. In het Zeeuws Fruit Museum staan veel objecten die vroeger echt gebruikt zijn. We laten echte spullen zien zoals ze in de fruitteelt gebruikt werden. Spullen met een goed verhaal.